DE YEN STAAT LAAG, DUS MIJN ADVIES IS: GA NU!
Japan, het land staat bij velen hoog op het verlanglijstje, maar tegelijkertijd denken we ook dat het een duur land is om te reizen. Nu de koers van de Yen laag is, is het een perfecte tijd om Japan te bezoeken. En je hoeft echt niet Japan van noord naar zuid te doorkruisen om er van te genieten. Een bezoek aan Kyoto en/of Tokyo geven al een prachtige indruk van het land.
Wij gingen de uitdaging aan om een betaalbare en duurzame reis samen te stellen. We reisden deze keer volledig met het openbaar vervoer, want Japan staat immers bekend om de uitstekende netwerken van metro’s, treinen en de bekende supersnelle bullet trains.
Deze reis startte niet op Schiphol maar met een lunch in Den Haag met Bjorn Aris, samoerai, coach en auteur die het land vele malen bezocht en vanuit de spiritualiteit mij advies gaf over de route door het land die bij mij zou passen, tot in detail.
In de Tempel van Emoties, een van de mooie plekjes van mijn reis, realiseerde ik me dat er vijf redenen zijn om Japan te bezoeken, op thema’s die een gevoel en emotie oproepen, in plaats van de bekende ‘vijf plekken die je gezien moet hebben’. De essentie zit hier veel meer in de diepere laag van de reis.
Deze keer vond ik het spannend om op reis te gaan en dat gevoel heb ik eigenlijk nooit. De belangrijkste reden is toch wel de taal, je kunt er niemand verstaan en geen bord lezen. Ook qua mensen vond ik het een uitdaging, want ze lijken mij op het eerste gezicht toch wat afstandelijk.
Mystiek en verfijnd
Wie van mystiek houdt, van de stilte en symbolen Azie, van gouden pagodes en zen tuinen, verfijnde cultuur en delicaatheid is in Japan op de juiste plek. Bij alles wat je ziet, hoort en observeert past aandacht. Er is rust en harmonie. Niets doet men hier snel, gedachteloos of ruw. Een verademing voor de reiziger om te observeren. Bij een zen tuin krijg ik een brok in mijn keel. Eén momentopname is het, dat ik hier ben met mijn dochter en deze prachtige tuin met haar raadsel bewonder. Vergankelijk, want dit moment komt nooit meer terug. De pure zen.
Respect en met aandacht
De priesters volgen een protocol bij de naamgeving van een baby in de tempel. De serveerster brengt een gerechtje dat is opgemaakt als een kunstwerkje. De conducteur buigt voor de passagiers in de Shinkansen trein voor hij de kaartjes komt controleren. Een Japanner is de ander niet tot last. Hij respecteert afstand en privacy en iedereen is bezig ‘minding their own business’. Bij ieder stap die je zet in de beroemde tempel met Tori in Kyoto voel je de magie. Om je heen vooral selfie makende westerlingen. Maar wie met aandacht hier loopt, voelt de magie van het Shinto geloof, het Boeddhisme en de vele symbolen van de Japanse cultuur.
Culinair genot
De hele reis heb ik eigenlijk de hele dag door gegeten. Zodra je het hotel verlaat kun je overal vers en lekker eten. Van automaten met warme koffie, 7/11 supermarktjes met verse producten in iedere straat of station. Heerlijke verse crepes met aardbeien en slagroom, de lekkerste yakitori-sateetjes uit de supermarkt, wagyu-beef skewers in de winkelstraat, verse sandwiches tot sushi. De mooiste gerechtjes ja zelfs de kersenbloesemijsjes en toefjes slagroom zijn een kunstwerkje.
Voorafgaand aan een treinreis koop je een bentobox, een doosje met Japanse kleine gerechtjes die je in de trein opeet met uitzicht op Mount Fuji. Een ongeëvenaarde ervaring! Velen vroegen mij en is die sushi daar dan echt zo lekker? Het is én de smaak én de beleving. Terwijl we klaar zitten en ons gerechtje bestellen, komt het vers bereid en snel op een lopende band naar ons toe gevlogen. De vis is haarfijn gesneden, de rijst smelt op je tong. Er zijn veel meer soorten nigiri dan wij kennen en de zachte soya saus is duizend keer lekkerder dan hier.
Hierarchie en systeem
In Japan is alles een systeem en het werkt. Als je het systeem niet helemaal begrijpt, moet je daar in het begin erg aan wennen. Je moet er ook inpassen, anders val je al snel buiten deze maatschappij. De metro is efficient, er is overal een luxe Toto toilet met douche en föhn én muziek. Voor als je per ongeluk geluidjes maakt. Ja, ook bij een tempel of in een park is zo’n toilet. Men is zo schoon, zo proper het is een waar genot. Je treinkaartje geeft de exacte tijd aan van vertrek. Een trein eerder nemen is eigenlijk geen optie hier. Men denkt ook over drie generaties heen, wat goed is voor de lange termijn. Winst is niet het enige dat van belang is. Ook een leerpunt voor de Nederlander, die in 2024 nog steeds alles voor de ‘profit’ lijkt te doen.
Seizoenen zijn markeringen in het leven. Wij hebben geluk en pakken een staartje kersenbloesem mee. Dus eten we kersenbloesem ijsjes! De seizoenen, rituelen, periodes van het leven, alles heeft hier zijn tijd en plaats. De Japanner redeneert dat je tussen je 40e en 50e jaar de dingen moet doen die je wil doen, dan sta je goed in je kracht en energie en dat klopt ook.
Onvoorwaardelijke liefde
Als er een moment was waar ik enorm van genoot, dan was het een bezoek aan Shibuya Staion. Het treinstationnetje dat vroeger klein was en in een knusse wijk stond, is het station van Hatchi. Het hondje dat iedere dag zijn baasje volgde die de trein nam naar zijn werk. Ook na het plotseling overlijden bleef Hatchiko negen jaar lang naar het stationnetje. De loyaliteit, de hoop en de liefde die van dit verhaal uitgaan is ongelofelijk. Ik heb de film al vaak gezien maar snuit toch iedere keer weer een doos tissues vol als ik hem kijk. We gaan naar het beeldje van Hatchiko dat een lokale kunstenaar maakte, gesponsord door lokale mensen. De overheid vond zo’n beeldje een beetje onzin, want het verhaal is van de mensen en raakt geen religie. Het standbeeldje van Hatchiko is een magische plek waar mensen van alle nationaliteiten naartoe komen. De Liefde verbindt en iedereen geniet. Ja, ook ik móét een selfie nemen met Hatchiko want de liefde voor dieren is onmetelijk en een leven zonder dieren (katten) voor mij ondenkbaar.
De grote tegenstelling met Nederland
Het is me wel duidelijk hoe langer ik in Japan reis, hoe groter de tegenstelling met Nederland. Niet dat je dat hier bewust denkt, je voelt het ook echt aan alles wat je ziet en opmerkt. Als de gemiddelde Japanner noemde ons ‘gaijin’ wat vreemdeling, buitenlander maar ook barbaar betekent. Als een Japanner ons ziet als een barbaar kan ik het daar alleen maar helemaal mee eens zijn.
Onze manieren. Hoe wij tegen elkaar spreken. Hoe wij eten. De combinatie aardappelen-vlees-groenten en het dan naar binnen werken met gerei als een hooivork om zo snel mogelijk op de bank neer te ploffen en tv te gaan kijken.
Het begrip voetbal hooligans. Na een voetbal wedstrijd gaan de hooligans de binnenstad in en slaan de stad kort en klein als de thuisclub heeft verloren. Andermans spullen kapot maken.
Hondenpoep, vieze openbare toiletten, de ronduit smerige luchthaven Schiphol. Een ander niet helpen als die in nood is. Schelden op elkaar in het verkeer.
Hoe wij het presteren om bijna alle projecten met treinen in de soep te laten lopen, de HSL, de Fyra, de Noord-Zuid lijn, de Betuwelijn en de Eurostar. Projecten die niet afkomen, treinen die niet onderhouden zijn.
Gebrek aan expertise en visie in Nederland, ondanks de vele slimme mensen zou je toch denken. Om je te schamen. Had niemand eraan gedacht een Japans bedrijf in te huren? Was zeker weer te duur. Uiteindelijk geven wij tien keer meer uit voor slechte kwaliteit of een traject dat nooit van de grond komt. In Japan niet, daar rijdt de trein strak iedere tien minuten. Als hij te laat is biedt de machinist zijn excuses aan. Idem met een vlucht.
De politiek die in NL gaat voor een krimpende airport. In Japan ligt de airport er al in de zee, Osaka Airport. In 30 jaar tijd zijn zij nog NOOIT een koffer kwijtgeraakt.
Het isolement van het land en de hiërarchische aansturing heeft geleid tot een gevoel van superioriteit bij de Japanners. Daar zit ook een keerzijde aan en geeft de mensen een karakter dat ik niet kan doorgronden. Maar mijn reis in Japan heeft voor mij iets blootgelegd van aspecten van het leven en het leven met elkaar dat ik enorm bewonder. Waar ik enorm van geniet en hier in Nederland steeds meer mis.
Onze reis was nooit zo mooi, intens en magisch geworden zonder de adviezen van:
Thank you
Bjorn Aris, Samoerai, auteur en coach. Hij heeft mij met veel passie verteld over de diepe laag van de cultuur van Japan en haar bewoners. Zonder kennis van de geschiedenis kun je een reis naar dit land niet doorgronden en hij gaf me de handvatten en inzichten voor een goede start van mijn reis. Ik raad iedereen aan zijn boeken te kopen ter voorbereiding op je reis naar Japan.
Lees tijdens jouw reis in Japan de boeken: Lessen van een Samoerai en The Cutting Edge.
Thank you
Nicki, Tokyo en Kyoto gids. Onze ultiem geïnformeerde gids in Tokyo woont alweer tien jaar in deze stad met haar Japanse echtgenoot en dochtertje (6). Zij kent Japan en zijn inwoners dus van inside-out. Een genot om met haar de stad te doorkruisen met haar opmerkingen en naar haar ‘ondertiteling’ te luisteren bij alles wat we zien. Zo geeft een bezoek diepgang en begrijp je ook echt waar je naar kijkt.
